Kritisch waren we ook. Dat was ook nodig om te komen tot zes finalisten uit 76 interessante inzendingen. We letten er allereerst op in hoeverre de inzendingen beantwoordden aan de vraag van de innovatie challenge. Hiervoor voerden we diverse gesprekken, bijvoorbeeld met politieagenten. De innovaties moeten immers bijdragen aan hun huisvesting. Huisvesting die het politiewerk zo goed mogelijk ondersteunt. Daarnaast boden sommige bedrijven al beproefde concepten aan. Daar zijn we alert op geweest. Een innovatie challenge vraagt immers om innovatieve concepten: ideeën die nog niet breed zijn beproeft. Andere inzendingen hadden echt meer uitwerking nodig. We hebben interessante inzendingen gezien van verrassende consortia. We vonden het jammer dat er relatief weinig inzendingen bij zaten vanuit de wetenschap en studenten. 

Om uiteindelijk finalisten te kunnen kiezen, kwam de jury bijeen om de inzendingen te bespreken. We hebben de inzendingen geclusterd in type oplossingen, onder andere op het vlak van modulaire gebouwen, smart buildings en verandermanagement. Dit hielp ons om de beste inzendingen te selecteren. We zochten in het bijzonder naar innovatieve, integrale oplossingen voor de politieposten en teambureaus. 

Het kiezen van drie winnaars uit zes finalisten was hierbij niet eenvoudig. Bij het vaststellen van de uiteindelijke winnaars letten we extra op de praktische toepasbaarheid van de ideeën. Alle ideeën die de zes finalisten aanboden, hebben toegevoegde waarde. Maar, niet alle inzenders hadden slim gebruik gemaakt van de juryfeedback en hun idee goed door vertaald naar de huisvestingsopgave van de politie. 

We hebben nog enige tijd gediscussieerd welke drie innovaties tot winnaars verkozen zouden worden, maar we waren het uiteindelijk unaniem eens dat Cubes in a Box, The NEXT Agency en Modulaire Cellenblokken met recht de drie winnaars zijn.’

Haver noemt het idee van Cubes in a Box simpel. ‘We gebruiken de mogelijkheden van bestaande producten. Door die slim te combineren en dat verder te ontwikkelen, ontstaat een inrichtingsconcept dat mensen aanspreekt en bruikbaar is voor veel organisaties.’

Inspirerende dag
Ze kwam de challenge toevallig op het spoor. ‘Door een sollicitatieprocedure ging ik me verdiepen in de politie en hun huisvesting. Daarom bezocht ik de lancering van de challenge. Dat was zo’n inspirerende dag met enthousiaste mensen en bedrijven, dat de ideeën vanzelf kwamen.’ Haver werkt samen met Sophie Hilgerink (Sooph Interieurarchitectuur) en zocht de samenwerking op met Sjef van Lieshout van DeBlick. Samen dienden ze Cubes in a Box in. 

Elke kubus eigen functie
Het is het antwoord op de drie huisvestingsuitdagingen waar de politie voor staat: toekomstbestendige, toegankelijke en veilige huisvesting voor het politiewerk in de toekomst. Cubes in a box is toepasbaar in bestaande en nieuw te bouwen politieposten en teambureaus. ‘Elk van de twaalf gestandaardiseerde kubussen (cubes) is ‘los’ plaatsbaar en heeft zijn eigen functie. Denk aan een ontvangstbalie, spreekruimte, vergaderruimte, verhoorkamer, commandocentrum, briefingscentrum, ontspanningsruimte en kleedruimte. De cubes verdelen werkruimtes in compartimenten. Ze zijn te koppelen, makkelijk te (de)monteren en te (ver)plaatsen. Al naar gelang de behoefte van de politie, zonder hak- of breekwerk of ingrijpende bouwkundige aanpassingen.’ 

Bouwstenen
De ruimtes tussen de modulaire kubussen worden ingericht als werkruimtes. ‘Dit doen we met slimme bouwstenen die flexibel te plaatsen en herplaatsen zijn. Denk hierbij aan meubilair,  speciale, akoestische plafondpanelen met geïntegreerde verlichtingselementen en duurzame en eenvoudig te plaatsen vloerafwerking. Vloeren en plafonds worden zoveel mogelijk gemaakt van gerecycled materiaal.’ Haver wil slimme ICT en gepersonaliseerde toegangscontrole toepassen. Net zoals intelligente, ruimtegebonden domotica voor het bedienen van het licht en de ventilatie.’  

Identiteit
Met de cubes krijgen politieposten en -bureaus ook meer eigen identiteit. Dit wil Haver doen met mooie afbeeldingen van het politiewerk uit het eigen werkgebied op wanden en  akoestische panelen: ‘goed voor de herkenbaarheid van de politie bij de burgers’. 

Commando-cube
Haver is enthousiast over de challenge, de input van agenten en de terugkoppeling van de jury. ‘Na het indienen van ons idee zijn we in gesprek gegaan met politiemensen. Zo konden we de plannen toetsen aan de praktijk en nog beter afstemmen op gebruikersbehoeften. Dit leidde tot nuttige tips, bijvoorbeeld voor het ontwerp van het commandocentrum.’ 

Vervolg
Haver start het liefst graag zo snel mogelijk een pilot. ‘De politie heeft veel interesse getoond in de Cubes in a Box. We hebben gesprekken om te kijken hoe de cubes toegepast kunnen worden in de politiehuisvesting.’

Organisatie
Cubes in a Box is door zijn modulaire, flexibele en duurzame karakter trouwens ook geschikt voor andere organisaties die innovatieve huisvesting zoeken. Denk hierbij aan banken, gezondheidsinstanties, GGD of winkelcentra. De markt toont inmiddels belangstelling voor dit concept.

Anita Haver Interieurarchitecte
Sooph Interieurarchitectuur
& DeBlick

De Politie Pop-In (PPI) is een tijdelijke politiepost, aanloop- of informatiepunt, om interactie mogelijk te maken. ‘Deze flexibele, snel (ver)plaatsbare en laagdrempelige werkunit is met zijn ronde vorm uitnodigend, zorgt voor beter contact met het publiek, wekt wederzijds interesse en vertrouwen,’ legt Tanja Lamers van architectenbureau De Twee Snoeken uit. ‘De PPI varieert van maatje fietskar tot caravan. De lokale werkunit vergroot de slagvaardigheid van een basisteam. Ideaal voor de wijkagent,’ aldus Lamers. 

Oude bekende
Architectenbureau De Twee Snoeken is een oude bekende van de politie. Het bureau was eerder betrokken bij het ontwerp van teambureaus in Zaandijk en in Uden. ‘Dat waren grootschalige huisvestingprojecten. Nu wilden we een concept bedenken voor de wijkagent. Een Rotterdamse agent inspireerde ons. Hij gaat met klapstoel en tafeltje de wijk in. Dat werkt goed. De wijkagent is van onschatbare waarde: de ogen en oren in een wijk.’ 

Benaderbaar
‘Bij huisvesting gaat het niet alleen om stenen, maar ook om het integreren van het politiewerk.’ Met de PPI is de wijkagent goed gefaciliteerd, ‘met een multifunctionele, flexibele unit, voorzien van de modernste ICT-technieken. Hier kunnen mensen aangifte doen, vragen stellen, een praatje maken. De politie is zichtbaar en benaderbaar.’ 

Samenwerking 
De PPI is modulair en biedt ruimte voor samenwerking met andere dienstverleners. ‘Stel je voor dat festival-bezoekers naast de Politie Pop-In ook hun mobiele telefoons kunnen opladen, of water kunnen tappen. Of stel je voor dat je een PPI in een winkelcentrum combineert met een VVV-infopunt. Zo leg je op een ongedwongen manier contact, wek je vertrouwen en verbind je de burger met de politie. De PPI is duurzaam, lichtgewicht, van stevig ‘hufterproof’ materiaal met een transparante bovenkap. Om de CO2- voetafdruk klein te houden, wordt de PPI elektrisch aangedreven.’ 

Iconische vorm
Het idee van de PPI is enthousiast ontvangen, maar leidde ook tot gesprekken. Vooral over de ronde iconische vorm ervan en over mogelijke locaties. ‘Zo vroegen de juryleden zich bijvoorbeeld af welk schaalniveau het model moet krijgen en hoe de openheid ervan samengaat met veiligheid. Daar had het ontwerpbureau gelukkig over nagedacht. Hoewel de PPI vooral geschikt is voor sociaal veilige locaties, kan ze ook sluiten. Zo ontstaat een veilige, gesloten en discrete basis. Een wijkagent die het ontwerp zag, was meteen enthousiast. ‘Dat is voor ons de drijfveer om verder te gaan met dit idee,’ aldus Lamers. 

Interessant 
Lamers hoopt dat ze de PPI kunnen produceren in samenwerking met de politie. ‘We willen graag als supervisor met een bouw- en ontwerpteam, een politiewerkgroep en partners aan de slag. Maar, het ontwerp is natuurlijk ook interessant voor andere partijen. Denk aan banken, gemeenten en wooncorporaties. De Pop- In is ideaal voor alle partijen en organisaties die de afstand tot hun klant klein willen houden.’ 

Architectenbureau De Twee Snoeken B.V.
www.detweesnoeken.nl

Een voormalig buurman, werkzaam voor de politie, attendeerde hem op de challenge. ‘Als bouwer van softwareapplicaties doe ik vaker mee aan dit soort uitdagingen. Om in contact te komen met nieuwe klanten en andere markten. Dat is gelukt.’

Struikelblok
De traditionele, betonnen cellenblokken vormen het grootste struikelblok voor de politie bij het realiseren van flexibele, toekomstbestendige gebouwen, stelt Van Dam. ‘Cellen zijn namelijk in beton gegoten en hebben zo’n specifieke functie. Betonnen cellen slopen is economisch onrendabel. Logisch dat de politie zoekt naar een goed alternatief. Door modulaire cellenblokken te gebruiken, bevorder je de levensduur en de herbruikbaarheid van nieuwe politiegebouwen. De zelfstandige units zijn makkelijk op- en af te bouwen, te plaatsen en hergebruiken. Op de plek waar ze nodig zijn. Ideaal dus voor nieuwe politieposten en voor bestaande politieposten waar regelmatig of acuut cellentekort is.’ 

Arrestant
Dat de units makkelijk op- en af te bouwen zijn, lijkt tegenstrijdig: ‘We willen een flexibele, modulaire cel, maar we moeten de arrestant natuurlijk wel binnenhouden,’ zegt Van Dam. ‘Dat is vooral een technische uitdaging.’ 

Badkamer
Van Dam kwam op zijn idee door het gebruik van modulaire badkamers tijdens de crisis. Met kant-en-klare badkamers bouwden bedrijven leegstaande kantoren om tot tijdelijke woonruimtes. ‘Dat was relatief eenvoudig.’ Natuurlijk is een badkamer geen cel, realiseert Van Dam zich. ‘Maar, we kunnen wel een unit ontwikkelen die voldoet aan de eisen van een cel.’ 

Algoritme
Om zijn idee uit te werken, bezocht Van Dam samen met een wijkagent een traditioneel cellenblok. ‘Dit gaf me nog meer inzicht in de behoefte. Agenten hebben vaak ook een logistieke vraag. Soms moeten ze echt op zoek naar een lege cel voor hun arrestant. Met slimme ICT, gekoppeld aan statistische algoritmes, kun je patronen voorspellen en zo’n zoektocht eenvoudig voorkomen. Dan is namelijk makkelijk te bepalen waar en wanneer er extra behoefte is aan modulaire cellen en waar een cel vrij is. Zo kunnen agenten efficiënter werken. Dit wil ik graag met andere partijen verder ontwikkelen.’ 

Prototype
Van Dam ging de samenwerking aan met Brigitte Berends van Kwartiermakers  In De Bouw (KMIDB). Zij waren, tijdens de finale, een belangrijke verbinding met de bouwsector. ‘Met KMIDB als partner wil ik, samen met stakeholders en klankbordgroep, een prototype ontwikkelen. Dat moet dan helemaal voldoen aan de specificaties van de politie. Dat testen we dan in een bestaand of nieuw politiegebouw.’ 

Kleine partij
Van Dam: ‘Als kleine partij is het overigens best lastig om overeind te blijven tussen de grote consortiums. Het deelnemen aan deze challenge, de contacten die zijn gelegd en het proces waren waardevol. Maar, ik hoop natuurlijk op ontwikkeling van een prototype.’

 Journey Works en partners: KMIDB, Fuel Up, Bloakes

De Plug- & Play PolitiePost maakt slim gebruik van leegstaande ruimtes in bijvoorbeeld school- of kantoorgebouwen. ‘En hij is innovatief, flexibel en snel te realiseren,’ aldus Willy Smit, directie-verantwoordelijke namens BINX Smartility en Consortium 4P. Het concept voorziet in een politiepost met duurzame energievoorziening en comfortabele werkplekken. ‘Daarnaast zorgen we voor vastgoedbeheer, technische en facilitaire diensten. Dus van microklimaat en ICT, tot verlichting en koffie. Zo kan de politie zich volledig richten op het politiewerk.’

Inbussleutel
De Plug- & Play PolitiePost is modulair en circulair. ‘Hij bestaat uit meerdere units, met elk hun eigen functie: van ontvangstbalie tot kantoor en sanitaire unit. Die units zijn eenvoudig en zonder bevestigingsmiddelen te monteren. Eigenlijk met één inbussleutel dus. Snel opschalen of verkleinen is eenvoudig. Demonteren, opslaan, transporteren en opnieuw monteren, hoeft de politie niet zelf te doen: dat is onderdeel van onze dienstverlening.’ 

Verantwoord ondernemen
‘Bij de (de)montage werken we graag samen met mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt. Een mooi voorbeeld van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Na demontage zijn geen gebruikerssporen zichtbaar.’ 4P ontwikkelde namelijk een configurator met materialenpaspoort. ‘Alle onderdelen van de modulaire politiepost zijn genummerd en traceerbaar via sensoren. Zo is altijd direct inzichtelijk welke onderdelen ‘remontabel’ zijn. Dit geldt voor 80 tot 90 procent ervan.’          

Zonneboom
Bijzonder aan de Plug- & Play PolitiePost zijn de duurzame energievoorziening, de eigen energieopwekking en opslagmogelijkheden. ‘Dit doen we onder meer met een zonneboom.’ Deze boom heeft geen bladeren, maar zonnepanelen. De boom zet zonlicht om in gelijkstroom. ‘Hiermee laadt je elektrische apparaten of je wagenpark op. Wordt een buiten geparkeerde politiescooter vanzelf opgeladen.’ 

Stekker
‘De duurzame energievoorziening zorgt ervoor dat we de politie van stroom kunnen voorzien met een nominale aansluiting op het net.’ Alle installaties worden aangestuurd vanuit één centrale, verplaatsbare patchkast. ‘Hier is alle techniek aangesloten. Ook dat faciliteren wij. Die kast in combinatie met de modulaire, circulaire units, maken onze politieposten ‘selfsupporting’. Stekker erin en we zijn operationeel.’ 

Koffie
Consortium 4P wil de politie met zijn concept volledig ontzorgen. ‘Daarom nemen we naast de logistiek, ‘remontage’ en de tijdelijke opslag van units ook vastgoedbeheer, facilitaire en technische dienstverlening op ons. Van schoonmaak en vervangen van lampen tot het aanvullen van de voorraad wc-papier.’

Pilot
De Plug- & Play PolitiePost kreeg van de jury een eervolle vermelding. Het concept bewijst zich inmiddels in de praktijk. ‘De terugkoppeling van een wijkagent en medewerker vastgoedbeheer waren zeer nuttig. Maar of de politie al echt zover is? We willen graag in elke regio een pilot doen. Zo kan de politie zien wat ze kan verwachten.’ 

Snelheid
Consortium 4P realiseerde al Plug- & Play Posten voor ABN-AMRO en geeft aan dat het concept ook kansen biedt voor andere zakelijke dienstverleners en overheidsinstellingen. ‘Het is goed om snelheid te houden. Wij gaan verder met de ontwikkeling en staan klaar voor een vervolg bij de politie.’ 

Consortium 4P
BINX Smartility, TheNewMakers en Conntech & Huls Duurzame Energie

Beschikbare informatie en technologieën kun je integreren en benutten voor een efficiëntere dienstverlening en gezondere werkomgeving, vinden de mensen achter Smart WorkPlace. Fred Kloet: ‘Een Smart WorkPlace leidt hierbij bijvoorbeeld tot één procent minder ziekteverzuim per jaar en 10 tot 20 procent minder faalkosten per werkplek.’ 

Mens
Smart WorkPlace is een sociale innovatie, stelt Kloet. ‘Startpunt is niet het gebouw, maar de mens: de eindgebruiker en bezoeker. Met slimme technologie, data en informatie streven wij naar een circulaire, gezonde en duurzame werkomgeving. Wij koppelen technologische innovaties op het gebied van vastgoed, huisvesting, facilitair management en dienstverlening. Eerst virtueel en dan fysiek.’ 

Concreet
Concreet? ‘Een agent weet bij binnenkomst direct waar zijn collega zich bevindt of waar een werkplek vrij is. Zodra hij daar aan komt is het microklimaat volledig afgestemd op zijn behoefte.’ Kloet geeft nog een concreet voorbeeld: ‘Of voorzie cellenblokken van sensoren en softwareprogramma. Zo is bekend wanneer en waar je meer of minder mobiele cellen nodig hebt.’ 

Voorspellingen
Binnen elke organisatie is veel informatie en kennis aanwezig. Over werkprocessen, het gedrag van gebouwgebruikers, over installaties, enzovoorts. ‘Door die data te analyseren en te koppelen, kun je voorspellingen doen en je huisvesting, werkprocessen en dienstverlening verbeteren. Het gaat dus om integratie van informatiemanagement, gebouwtechnologie, mobiele apparaten en werkprocessen. ‘ 

Ziekteverzuim
Zijn uitspraak over daling van het ziekteverzuim, baseert Kloet op internationaal onderzoek, vergelijkbare projecten en ervaring met Philips, ISS, Microsoft en Twijnstra Gudde. ‘Door  innovaties te integreren in Smart WorkPlace kunnen we de politieorganisatie een totaal oplossing bieden. We hopen dat we - samen met de politie - aan de slag kunnen in een proeftuin voor Virtueel Bouwen.’ 

Ontwapenend
Op verzoek van de jury maakten de Smart WorkPlace-partners een concreet voorstel voor innovatie in een ontvangstruimte voor de finale. ‘We richtten een ontvangstruimte op onze manier in. Gastvrijer en ontwapenend. Onder andere door te kijken naar routing, tafels, stoelen en licht. Een vriendelijkere, veiligere omgeving is technisch eenvoudig te realiseren. De spanning haal je uit een ruimte met verlichting en echte aandacht. En door draadloos internet via het lichtnetwerk. Lifi is veiliger, minder storingsgevoelig en sneller dan wifi.’ 

Virtuele aanbesteding
De jury gaf Smart WorkPlace een eervolle vermelding. ‘We weten zeker dat er een markt is voor SWP binnen de utiliteitsbouw. Ons concept vraagt om ‘out of the box’ denken. Of de politie daar echt lef voor heeft, moet natuurlijk nog blijken. Maar, wij willen graag een virtuele aanbesteding doen en partnerschap met de politie aangaan.’ Een virtuele aanbesteding is al net zo innovatief als het SWP-concept zelf. ‘Je kunt faalkosten flink beperken door eerst virtueel te bouwen en gebruikerssimulatie toe te passen en daarna pas de fysieke realisatie aan te besteden.’ 

Philips Lighting, ISS Facility Services, Twynstra Gudde, Microsoft en Smart WorkPlace.

‘De maatschappij verandert en daarmee het werk van de politie. Dat vraagt om modulaire en flexibele huisvesting en een andere mindset,’ stelt Lennart Graaff van the Red Team, het alias van BLOC, Asito, Off Road Innovations & CGI. ‘The NEXT Agency biedt ruimte aan dat nieuwe politiewerk. Het is een praktijk-, ontwikkel- en leeromgeving met een duidelijk missie: research & development. Hier geven politiemensen en externe professionals samen het politiewerk van de toekomst vorm.’

Uitproberen
The NEXT Agency komt in een bestaand, of nieuw te bouwen politiebureau, vertelt Graaff enthousiast. ‘Hier geven we nieuwe werkruimtes vorm en proberen ze uit. Voldoet de ruimte aan de eisen en wensen? Zo ontwikkelen we samen een gebouw dat toekomstbestendig, flexibel en modulair is en waar ruimte is voor toenemende technologische mogelijkheden, nieuwe werkmethoden en ontwikkelingen.’ 

Ontwikkeling
Vooral de belofte van ‘continue ontwikkeling’ sprak de jury aan. ‘Ons idee gaat verder dan toekomstgerichte huisvesting. The NEXT Agency is de praktijk-, ontwikkel- én leeromgeving van de politieorganisatie,’ licht Graaff toe. ‘Hier ontwikkelen en testen we innovatieve werkwijzen, nieuwe technologieën en applicaties samen met de agenten. Denk hierbij ook aan  nieuwe devices en zelflerende algoritmes. We leren politiemensen hoe ze die in de praktijk kunnen brengen.’ 

Experts
‘Belangrijk,’ zegt Graaff. ‘Groei, verandering en innovatie moeten namelijk van binnenuit komen. Het Blue Team bestaat hierbij uit agenten en innovatiemakelaars. Het Red Team uit  externe experts op het gebied van conceptontwikkeling, bouw, technologie, dienstverlening en innovatie. Zo kunnen we ontwikkelen vanuit het gebruik. Wij bouwen biobased, circulair, energieleverend, slim, on demand en opschaalbaar.’ 

Happy
De challenge leidde tot interessante gesprekken met juryleden en agenten. ‘Door de openhartigheid van politiemensen kregen we meer inzicht in de complexiteit van de organisatie. Concreet: agenten willen graag een huiskamer: een ruimte waar ze na een actie met de benen op tafel kunnen uitblazen. Met kleine aanpassingen en technische oplossingen kun je een ruimte multifunctioneler maken en dat huiskamergevoel creëren. De jury was happy met de concretisering van onze plannen.’ 

Showcase 
The NEXT Agency heeft er veel zin in om op meerdere plekken een ‘showcase’ te starten. ‘We zijn al gebeld door een politiebureau dat graag aan de slag wil. Als we groen licht krijgen, is de eerste NEXT Agency al snel in volle gang.’

The Red Team
BLOC, Asito, Off Road Innovations & CGI